Phủ thờ công chúa Ngọc Sơn là ngôi nhà vườn danh tiếng ở cố đô Huế, một khuôn viên biệt lập quanh năm tỏa mát bóng cây, tọa lạc nơi vùng đất Gia Hội xưa, nằm về phía đông Kinh Thành Huế.
Trong phủ thờ này hiện được con cháu các đời lưu giữ những kỷ vật của vị phò mã Nguyễn Hữu Tiễn, từ những chiếc huy chương do vua Khải Định (1916 - 1925) ban tặng, cho đến những vật dụng để giải trí của ông như bộ xăm hường bằng xương, bộ đầu hồ bằng gỗ, những món đồ sứ ký kiểu từ Trung Hoa, bộ đồ ăn trầu bằng bạc hay bằng ngà, bộ khay trà chạm cẩn rất tinh xảo… cùng với những cổ vật gia bảo là cả ngàn cuốn sách quý với đủ thứ ngôn ngữ, khiến cho nơi đây trở thành một trong những thư viện gia tộc lớn và quý hiếm ở vùng đất cố đô.
 |
| Ngôi nhà rường có mặt chính hướng về phía Tây, quay lưng ra ngoài đường để tránh tiếng ồn |
Đây là nơi thờ tự công chúa Ngọc Sơn, nhũ danh là Nguyễn Phước Hỷ Hỷ, con gái của vua Đồng Khánh (1885 - 1889). Bà kết hôn với Trung quân Đô thống Nguyễn Hữu Tiễn, con trai của Đông Các đại học sĩ Nguyễn Hữu Thảng, đại thần triều Nguyễn. Sau khi hạ sinh được một bé gái, công chúa Ngọc Sơn mắc bạo bệnh và qua đời khi mới 20 tuổi. Thể theo nguyện vọng của bà, phò mã Nguyễn Hữu Tiễn tục huyền với một người trong hoàng phái nhà Nguyễn là quận chúa Công Tôn Nữ Thị Trân, con gái của Kiên quận công Nguyễn Phước Ưng Quyến, em trai vua Đồng Khánh.
Không gian thờ tự được bài trí theo nguyên tắc “tiền Phật, hậu linh”
Năm 1921, ông Nguyễn Hữu Tiễn cho xây dựng trên mảnh vườn rộng gần 2.400m2 một biệt phủ theo lối kiến trúc điển hình của nhà vườn Huế, làm nơi thờ tự vong linh công chúa Ngọc Sơn, chánh thất của ông. Đây cũng là nơi ăn ở của gia đình ông, cùng 7 người con với người vợ thứ hai là bà quận chúa Công Tôn Nữ Thị Trân. Trải hơn 90 năm, phủ thờ Ngọc Sơn công chúa đã được các hậu duệ của vị phò mã Nguyễn Hữu Tiễn gìn giữ, phụng thờ và bảo tồn gần như nguyên vẹn mặc cho cố đô Huế và vùng đất Gia Hội nói riêng đã trải bao phen dâu bể.
Từ ngoài đường, người ta đi vào khu nhà vườn bằng cái cổng đơn giản, nhưng trên đỉnh hai trụ cổng có đắp nổi một đề tài mang ý nghĩa hạnh phúc gia đình. Đó là hình ảnh "Lân mẫu xuất lân nhi"
 |
| Hai bên trụ cổng đắp Lân mẫu xuất Lân nhi |
Lối vào phủ thờ với hai hàng chè tàu uốn quanh. Nhiều cây trái sum suê, trĩu quả ẩn mình sau những hàng cau.
Bể cảnh và non bộ làm yếu tố minh đường và tiền án trước nhà.
-------
Gian thờ chính
 |
| Nội thất gian giữa căn nhà với hoành phi “Thế đốc trung trinh” bên ngoài. Hoành phi “Ngọc Sơn công chúa từ” bên trong. |
Gian thờ tự.
 |
| Mộ Ngọc Sơn công chúa nằm giữa vườn cây xanh mát |
Chiếc bàn xoay độc đáo thời Khải Định ở Phủ Công chúa Ngọc Sơn
Chiếc phản gỗ
Họa tiết trang trí trên phần mái
 |
| Bộ vì kèo của khối nhà phía trước đơn giản, gác vào kèo hiên cũ một cách khéo léo. Hệ vì kèo này kết hợp cùng tường thu hồi là kết cấu chịu lực cho bộ mái mới phía trước. |
Ao sau nhà
Vườn
 |
| Nơi ngắm cảnh bên ao. |
 |
| Hàng tre bên ao |
 |
| Không gian nhà vườn Phủ thờ Ngọc Sơn Công chúa chụp toàn cảnh (ảnh chụp lại từ ảnh tư liệu ông Phan Thuận An) |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét