Liang Zhu 梁祝 Butterfly Lovers (phần 1)

Trời nóng, mệt, ở nhà nghe nhạc, gặp bản Lương Chúc, nay biên tập lại để nghe. Khi xưa còn nhỏ, chị gái hay ru tôi bằng truyện thơ này. Giờ vẫn còn nhớ: “Chuyện Trung Quốc ngày xưa kể lại/ một mối tình mãi mãi còn vương…/ Tỉnh Chiết Giang có nhà giầu có/ Lại sinh dòng là họ Chúc Anh, Hiếm hoi cây có một cành…” (tôi chỉ còn thuộc vài chục câu đầu)

Thôi bỏ qua mối tình trong câu chuyện nỉ non ấy, ta già rồi. Hãy thưởng thức một biến tấu của bản Violin concerto này, lắng nghe tiếng vĩ cầm réo rắt.

Mở đầu tiếng piano chậm rãi đưa ta vào câu chuyện. Violon solo, lời tiểu thư họ Chúc tươi tắn kể về một khung cảnh êm đềm, tuổi thơ nhung lụa. Tiếng sáo cất lên, một vùng quê thanh bình miền Chiết Giang, nước Việt thịnh vượng xưa. Tiếng violon solo vẳng tiếng đàn hạc chứa chất đầy tâm trạng. Trước mắt ta có thể hình dung được một khung cảnh êm đềm của bức tranh mùa xuân - những ngày tháng hạnh phúc, xen lẫn những giai điệu chậm và lắng sâu, như thể tâm tình thiếu nữ.

Câu chuyện còn tiếp theo ở bản đầy đủ hơn.

Tham khảo.

1- Anh Đài, con gái nhà họ Chúc ở Thượng Ngu, cải trang thành nam tử, cùng học với Lương Sơn Bá đến từ Cối Kê. Sơn Bá không biết Anh Đài là gái nên xem là bạn thân, hai người ở cùng phòng với nhau. Học xong, Anh Đài quay về nhà. Hai năm sau, Sơn Bá đến thăm nhà nàng, chỉ khi đó mới biết nàng là gái. Lương Sơn Bá muốn cầu hôn nhưng gia đình nàng đã gả nàng cho nhà họ Mã. Sơn Bá nhậm chức huyện lệnh tại huyện Ngân, sau đó chết và được chôn cất tại phía tây thành Mậu. Khi Chúc Anh Đài được hộ tống đến nhà họ Mã bằng đường thủy thì thuyền cứ dừng lại trước mộ, không thể di chuyển được vì gió to và sóng cả. Sau khi biết rằng đó là mộ của Lương Sơn Bá, Chúc Anh Đài lên bờ kêu gào khóc thương, đất bỗng tự mở ra; Chúc Anh Đài vì thế cũng được chôn cất trong mộ. Tạ An, khi đó là thừa tướng nhà Tấn, tấu biểu cho đề lên mộ câu "義婦塚" (Nghĩa Phụ Trủng – mộ người vợ có nghĩa).

2- Chiết Giang ở ven biển phía đông Trung Quốc, tên cũ con sông Tiền Đường chảy qua Hàng Châu.

Bắt đầu từ thời Xuân Thu, nước Việt nổi lên ở phía bắc Chiết Giang, định đô ở Cối Kê. Đến đời Việt vương Câu Tiễn, nước Việt cực thịnh và năm 473 TCN đã đánh bại nước Ngô ở phía bắc.

Dưới thời Tần Hán, dù Chiết Giang thuộc quyền kiểm soát của đế quốc Trung Hoa, nhưng vẫn là biên ải và vùng Nam Chiết Giang chỉ thuộc quyền kiểm soát trên danh nghĩa do các tộc Bách Việt sinh sống. Thời mạt Hán, tướng Nghiêm Bạch Hổ và Vương Lãng cai quản Chiết Giang, hai người này đã thua trước hai anh em Tôn Sách - người lập nên nước Ngô, thời Tam Quốc.

Trong thời Bắc Tống (khoảng năm 960), sự giàu có thịnh vượng của miền Nam bắt đầu vượt miền Bắc. Khi miền Bắc bị người Nữ Chân xâm chiếm vào năm 1127, Chiết Giang tiến vào thời cực thịnh: Hàng Châu trở thành kinh đô của Nam Tống. Nổi tiếng vì vẻ đẹp và sự giàu có, thành phố này có thể đã là thành phố lớn nhất thế giới vào thời đó. Kể từ đó đến nay, trong văn hóa Trung Hoa, cùng với vùng Nam Giang Tô lân cận, vùng Bắc Chiết Giang đã đồng nghĩa với sự xa hoa và giàu có. Chiến thắng của quân Mông Cổ và việc thành lập nhà Nguyên năm 1279 đã kết thúc vai trò quan trọng về chính trị của Hàng Châu, tuy nhiên, thành phố này vẫn tiếp tục phát triển thịnh vượng; Marco Polo đã đến thăm Hàng Châu, ông gọi thành phố này là "Kinsay" và gọi đây là "thành phố sang trọng và đẹp đẽ nhất" trên thế giới.

Với lịch sử Bách Việt như vậy, sao ta lại không thấm đọng những tích xưa.