Khúc hát chôn hoa

Bao giờ đom đóm bay ra

Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng. (ca dao)

**********

Táng hoa từ

Hoa tàn, hoa bay đầy trời, hoa rụng đầy đất, hương sắc đã phai tàn, còn ai là người thương tiếc. Hoa rụng quanh nhà, hoa rơi bên rèm, người thiếu nữ trong phòng khuê nhìn hoa rụng mà tiếc cho mùa xuân chóng tàn, bèn lấy tay nâng niu những cánh hoa rơi, đâu nỡ dẫm lên xác hoa.

Những cây liễu còn xanh tươi đâu có để ý gì đến những cánh hoa tàn, những cánh hoa đào hoa lý bay theo gió. Hoa đào hoa lý sang năm lại nở, nhưng sang năm, người ngồi trong phòng khuê sẽ là ai? Tiết tháng Ba, những tổ ấm của loài chim yến đã tàn tạ xiêu vẹo, hết mùa xuân, những con chim yến kia sẽ về đâu?

Một năm, có ba trăm sáu mươi lăm ngày, nhưng hầu hết chỉ toàn là sương và gió như những ngọn đao lưỡi kiếm tàn phá loài hoa và cả lòng người, khoảng thời gian ấm áp tươi sáng phỏng được bao lâu.

Hoa nở ra, rồi rơi rụng, biết đâu mà tìm.

Ngoài thềm, mối sầu đang giết dần tâm hồn của người yêu hoa, cầm xác hoa mà giọt lệ chan hòa .

Mùa hè tới, với tiếng đỗ quyên vang lên từ lúc hoàng hôn, với những bên sen nở đầy. Trong đêm vắng, ngọn đèn chiếu bóng người soi lên vách mà lấy làm lạ tại sao người lại sầu thương.

Sầu vì thương xuân, vì tiếc xuân. Thương xuân sao tới mau thế, tiếc xuân sao đi mau thế. Đến cũng như đi, không thấy một tiếng nói gì. Hôm qua nghe tiếng hát, tưởng như tiếng nói của muôn loài hoa. Hoa đã tàn rồi, hồn hoa cũng không ở lại nữa.

Ước gì có đôi cánh để cùng hồn hoa bay tới muôn nẻo trời xa.

Nay đem chôn những cánh hoa tàn mà lòng càng thấy xót xa. Nhìn xuân đi hoa rụng, chợt nghĩ đến lúc tàn tạ của kiếp hồng nhan.

Một ngày nào đó, mùa xuân của cuộc đời đi qua, nhan sắc về chiều. Hoa rụng, người không còn, ai sẽ thương ai?

(Bài "Khóc hoa" của Lâm Đại Ngọc- Hồng Lâu Mộng, bản dịch Nguyễn Quốc Hùng)

Vườn ở phủ Đông, đâu chỉ là trăng thanh gió mát. Liễu Tương Liên nói: “Trong phủ, ngoài hai con sư tử đá trước cổng là sạch, còn thì đến mèo chó cũng bẩn cả”.

Vậy mà nơi ấy có một thế giới thanh sạch. Cho dù sạch nhất trong Đại quan viên là nước thì cũng chảy ra từ Hội Phương Viên. Phải chăng thế giới là xây dựng trên nền của hiện thực ô bẩn. “Dục khiết hà tằng khiết, vân không vị tất không” (Muốn sạch mà không sạch, rằng không chưa hẳn không)– câu thơ là kết cục của ni cô Diệu Ngọc, người sạch đến độ bệnh hoạn trong Hồng lâu mộng mà cũng là bến về của toàn bộ Đại Quan Viên.

“Hôm đó đúng trung tuần tháng ba. Sau bữa sáng, Bảo Ngọc mang theo cuốn Hội chân kí (tức Truyện Tây Sương của Nguyên Chẩn, đời Đường) đến một tảng đá dưới cây hoa đào bên cầu Thấm Phương ngồi xem. Bảo Ngọc giở sách đọc từ đầu. Đọc đến đoạn “Lạc hồng thành trận” (Gió thổi hoa rơi từng trận một), chợt thấy cơn gió lướt qua, hoa đào rụng quá nửa rơi đầy trên sách, trên đất. Bảo Ngọc toan rũ đi, nhưng lại sợ bước chân giày xéo lên, đành hứng lấy đem thả xuống ao. Những cánh hoa đào nổi lênh đênh trên mặt nước rồi trôi qua đập Thấm Phương. Bảo Ngọc quay lại thấy trên mặt đất còn lại rất nhiều hoa. Đương lúc ngần ngừ chợt nghe có tiếng người hỏi: “Anh ở đây làm gì thế?” Bảo Ngọc quay đầu thấy Đại Ngọc vai vác một cái cuốc treo túi the, tay cầm cái chổi quét hoa. Bảo Ngọc cười nói: “Tốt quá, cô quét hết hoa chỗ này lại, mang thả xuống nước. Tôi mới thả xuống một ít.” Đại Ngọc cười đáp: “Thả xuống nước không hay. Anh xem nước ở đây sạch, chỉ là chảy ra qua nhà người ta chỗ làm bẩn chỗ làm hôi cả lên, thì vẫn phũ phàng với hoa kia. Trên góc gò tôi đã đào sẵn mồ cho hoa. Nay ta quét gom lại cho vào trong túi này, mang chôn xuống. Lâu ngày hoa hoá đất, như thế chẳng sạch hay sao?”

Đại Ngọc chôn hoa chính là chỗ để để nói rõ lằn ranh giữa hai thế giới. “Táng hoa” chính là sự cố đầu tiên trong Đại quan viên kể từ sau khi Bảo Ngọc dọn vào ở trong vườn. Ý là: Trong Đại quan viên là thanh sạch, nhưng ra khỏi vườn này là hôi hám. Chôn hoa lại trong vườn, để cho hoa tan vào trong đất vườn, như vậy mới có thể giữ cho thanh sạch mãi mãi. “Hoa” ở đây lẽ tự nhiên tượng trưng cho các cô gái trong vườn. 

Ôi cuộc đời vậy đó.

Tha niên táng nùng tri thị thuỳ 

Thí khán xuân tàn hoa tiệm lạc 

Tiện thị hồng nhan lão tử thì 

Nhất triêu xuân tận hồng nhan lão 

Hoa lạc nhân vong lưỡng bất tri.