Phi minh túc thực

Đĩa men Phi minh túc thực.

Đây là đồ sứ Trung Hoa vẽ đề tài phổ biến trên các loại đĩa men lam mang ý nghĩa biểu trưng cho sự thăng hoa, sung túc. Đĩa vẽ 5 bức họa, trong đó có 3 bức vẽ đề tài Phi minh túc trực và 2 bức nhỏ vẽ gà hoa. Bức họa chính ở lòng đĩa, chiếm gần hết bề mặt này. Còn 4 bức còn lại ở 4 phía đối xứng ở viền ngoài đĩa, được trang trí khung bằng họa tiết hình học chàm tươi.

Phi minh túc trực vẽ một bầy vịt 5 con bên bờ sông đầy cỏ lau. Đặc biệt, mỗi chú vịt được vẽ trong tư thế khác nhau, con thì đang ngụp lặn tìm thức ăn, con thì ngưỡng cổ lên kêu gọi bạn, con thì chui đầu vào cánh ngủ say, con thì bay liệng trên không, con thì đang nằm nghỉ bên bờ cỏ.

Mới nhìn ta cứ nghĩ rằng đây là những hình vẽ trang trí cho vui mắt, thật ra có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, bày tỏ ước mơ cao đẹp của người xưa. Ý nghĩa này sử dụng theo lối từ đồng âm dị nghĩa của tiếng Hoa thông qua hình ảnh của loài chim.

Chú vịt đang bay dịch theo âm Hán Việt là là “Phi (飛)” có nghĩa là bay lên, biểu tượng cho sự thăng tiến, sự phát đạt. Chim đang hót (kêu), âm Hán Việt đọc là “minh  (鳴)” đồng âm với chữ “minh  (明)” là sáng sủa, tươi sáng, biểu tượng cho tiền đồ quang minh sáng lạn. Chim đang ngủ, âm Hán Việt đọc là “túc (宿)” đồng âm với chữ “túc  (足)” là sung túc, no đủ, biểu tượng cho cuộc sống luôn đầy đủ, giàu có. Chim đang ăn, âm Hán Việt đọc là “thực (食)”, biểu tượng cho sự giàu có, dư ăn dư để. Tổng thể của đề tài “phi, minh, túc, thực (飛, 鳴, 宿, 食)” là cầu chúc cho cuộc sống luôn được no đủ, giàu có, tương lai luôn sáng lạn, thăng hoa phát đạt. Cây hoa mẫu đơn biểu trưng cho sự phú quý.

Bạn hãy chú ý đến bức họa, chi tiết nào cũng rất đẹp và sống động. Cảnh vật bên sông gợi một cảm giác rất thanh bình, êm ả mà ta có thể cảm nhận được làn gió như đang vờn qua những bụi lau, khóm cỏ vậy. Khóm lau mọc bên bờ hay cây mẫu đơn dường như hơi lay động, rung rinh rất nhẹ.

Hình ảnh đàn vịt cũng vậy, mỗi con một vẻ, có thần thái riêng và rất chân thật, chi tiết nhưng đều toát lên vẻ an nhàn, đủ đầy. Con vịt đang bay, đang nằm ngủ hay đang dạo chơi trên bờ đều thể hiện điều ấy, chúng không hề bị điều gì đe dọa, không bận tâm điều gì, một cuộc sống hết sức sung túc, bình yên.

Nhìn kỹ, bạn sẽ nhận ra nét vẽ cây cúc hay khóm lau mọc bên bờ sông vô cùng mềm mại, uyển chuyển làm nổi rõ từng chiếc lá mỏng manh hay gân lá xanh tươi, đầy sức sống.

Bộ Dầm Trà vẽ tích Phi Minh Túc Thực