26. Hồng Lâu Mộng: bi kịch của đàn ông thấy mình đầu thai thành đàn bà

 

Hồng Lâu Mộng: bi kịch của đàn ông thấy mình đầu thai thành đàn bà 

Phó Đức Tùng

                                            Bảo Ngọc giúp Bình Nhi trang điểm

Có người comment hỏi Anh Nguyễn, “Từ khi Bảo Ngọc làm mất ngọc thì gia đình họ Giả bắt đầu sụp đổ. Tại sao lại mất ngọc?”

Mình mạn phép chuyên gia Anh Nguyễn tán phét một chút.

Mình không phải chuyên gia về Hồng Lâu Mộng, nhưng cứ suy theo logic thì không phải họ Giả sa sút từ khi mất ngọc, mà ngay từ khi có ngọc. Giả Bảo Ngọc tức là hòn ngọc quý nhưng giả, không phải ngọc thật.

Có ngọc giả giống như nhận lầm một giá trị giả làm thật, là nguyên nhân của sự mất bền vững. Còn khi mất ngọc thì có nghĩa là đã sa sút, ê chề tới mức ngay cả một giá trị quý ảo tưởng cũng không còn nữa.

Tuy nhiên, sự mất ngọc đó chỉ liên quan tới cái phù hoa quyền quý, còn chính vì việc mất ngọc giả đó mà lại có thể dẫn tới nhận thức được những giá trị bền vững hơn.

                           Giảmẫu phân phát của để dành cho các con khi đã sa sút.

*
Nhiều khi có người nói trong Hồng Lâu Mộng, Tào Tuyết Cần có đề cao vai trò phụ nữ, một điều rất trái với tư duy nho giáo. Theo tôi thì không phải, Tào Tuyết Cần vẫn hoàn toàn nằm trong tư duy nho giáo, trọng nam khinh nữ. Một trong những bằng chứng là tác phẩm này được đông đảo người hâm mộ ngay từ xưa, mà những người này không có lý do gì để có nhận thức về bình đẳng giới cả.

Hồng Lâu Mộng theo tôi là một cơn ác mộng rất đặc biệt, khi một người đàn ông (hòn đá, chính là Tào Tuyết Cần) thấy mình đầu thai dưới dạng đàn bà (mặc dù Bảo Ngọc vẫn là đàn ông nhưng hệ thống giá trị, nhận thức là đàn bà). Khi một hòn đá (đàn ông) tự coi mình như một viên ngọc thì tức là nó bị biến thành đàn bà.

                        Dính Yên cầu cho Bảo Ngọc kiếp sau được hoá thành con gái

Giả Phủ là một tiểu thế giới đàn bà, trong đó đàn ông trở thành thứ yếu, đảo ngược hệ giá trị Nho giáo. Cũng chính vì vậy nên khi Bảo Ngọc ra đời, có viên ngọc, hội đàn ông trong gia đình không mấy quan tâm, chỉ có hội đàn bà thì rất nâng niu. 12 thoa tượng trưng cho 12 dạng cơ bản của thế giới đàn bà, (số 12 tương tự như 12 địa chi, tượng trưng cho mọi dạng archetype có thể hình dung dưới mặt đất này) mà vì Bảo Ngọc bị biến thành đàn bà, nhưng không phải một đàn bà cụ thể, mà là cái sự đàn bà nói chung, nên có thể trải nghiệm, cảm nhận sâu sắc về tất cả 12 dạng đàn bà.

Toàn câu chuyện mô tả về một xã hội mang hệ thang giá trị đàn bà, cho dù có muôn vàn nét tinh tế, lộng lẫy, cho dù rất khôn ngoan, cơ trí, nhưng cuối cùng về cơ bản vẫn là ảo, giả, sai lầm, và do đó không có kết cục tốt đẹp.

                                            Bảo Ngọc chơi đùa cùng các tiểu thư

Như vậy, Hồng Lâu Mộng cũng có thể coi là một trước tác kinh điển Nho giáo, nhưng thay vì cứ suy tôn các giá trị đàn ông, quân tử, và hiển nhiên miệt thị đàn bà, tiểu nhân, đây là một bài luận sâu sắc về thế giới đàn bà, để đi đến kết luận là cuối cùng đó cũng chỉ như trang sức mà thôi, không thể trụ cột.

Nói cách khác, không phải là một hủ nho gia trưởng nói xấu đàn bà, mà chính là tinh hoa đàn bà cuối cùng tự nhật thấy sự bất cập của mình, và quay trở lại tôn vinh giá trị dương cương.

*