 |
Ảnh Thày chụp khi đi học,
mặc áo trắng cổ tròn |
Thuở nhỏ tôi gọi song thân là "Thày và u", chắc bây giờ ít người còn gọi như vậy nữa. Tôi nhớ thày tôi có nước da trắng, gầy nhỏ, tính hiền lành chịu đựng, mỗi khi uống rượu ngực thày lại gay đỏ, tôi hay áp tay vào gọi bánh đa kê.
Thày ít dẫn tôi đi chơi, còn u tôi thì ngược lại, nhưng mỗi tối thày đi xây về là tôi lại được nằm cạnh thày, được thày cho gối đầu tay và được xoa lưng vì tôi hay bị rôm cắn. Và cứ như vậy hàng đêm, gần sáng, thày lại gọi tôi dậy học bài, bao nhiêu năm bên thày, với cách học đó tôi đã là một học sinh giỏi của tỉnh Hải Hưng, được Bác Hồ khen tặng vì thành tích học tâp.
Có một lần, thày đưa tôi đi thi học sinh giỏi miền Bắc, tôi nhớ là ở xã Đại Đồng Tứ Kỳ, chỉ cách Hải Dương có vài cây số nhưng sao thật gian nan và khó nhọc. Xuống xe cách nơi thi hơn cả quãng đường về HD, hình như làng Mạc Xá thì phải, tôi khóc và bắt đền thày, một người đi xe đạp qua chở tôi đi, còn thày thì chạy theo. Kỳ thi đó có bài toán mạng liên lạc mà bây giờ tôi biết là toán dạng đồ thị hữu hạn, tôi không làm được. Ký ức của tôi về kỳ thi chỉ vậy.
Có một lần đi học về, tôi thấy thày u tôi lén ăn cái gì đó, rất vô tình, sau này tôi mới biết là bố mẹ chỉ ăn khoai khô bung với muối. Vẫn tằn tiện, hàng tuần trút gạo vào tay nải vải mầu gụ, bó củi rào cho tôi gánh đi học. Chỉ có một lần tôi mua được cho thày nửa cân đậu phụ, mà tôi nhờ cô Nghiên, bạn anh Quynh ở Tứ Kỳ, thày ăn và khen ngon mát.
Hôm thày mất (19 tháng Ba), tôi không về được ngay, đêm đó, một đàn đom đóm quây lấy màn tôi nằm, người tôi như ngấy sốt, sáng hôm sau về tới nhà, thì đã đưa tang xong. Ôi thời chiến tranh khốn khó và thiếu biết chừng nào.
Tôi đã có tuổi hơn cả tuổi thọ của thày, nước da của mẹ, cái dịu hiền vị tha của thày , ký ức trong tôi là nét mặt thanh tú trắng hồng, thơm mùi vôi xây trên áo, chiếc quần ta bạc đũng và cảm giác từ bàn tay ram ráp thày xoa lưng mỗi đêm. Buổi sáng thanh bình, thày mời rượu bạn bè với món nhắm là thịt gáy lợn nướng kẹp vào bánh đa, sau đó là câu chuyện bên hỏa lò đượm lửa.
Tôi có cuộc sống dư giả hơn thày để mỗi lần ăn ngon lại chạnh lòng về thời xa ấy, một đàn con của thày u chỉ có tôi được đi học để hôm nay viết về Thày trong bao đắn đo hoài niệm và xót xa.
