Về phương Nam lắng nghe cung đàn

Tôi đã về miền tây của phương Nam đôi lần. Bạn dẫn tôi nghe vọng cổ, cùng thăm chợ nổi trên sông, ăn lẩu mắm… Cảm giác về chặng đường mình đã qua, những gì mình đã thấy, những con người mình đã gặp… ở trong tâm trí tôi, rất lâu.

Tôi cũng nghe bài hát ‘Điệu buồn phương nam’ này không biết bao lần, không hiểu sao tôi lại yêu miền tây đến vậy. Bất cứ gì thuộc về miền tây đối với tôi cũng là tình yêu.

Tôi nghe được tiếng mái dầm khua con nước nặng, tiếng thở của người khách thương hồ lúc họp chợ, nghe tiếng hạt lúa cựa mình khi qua thì con gái… Ôi mùi gió sông lúc dậy nước, mùi của rơm lúa, mùi mồ hôi trên chiếc áo bà ba. Thấy con cá thoi loi đánh nhau vì tình, hình ảnh hàng trăm trứng vịt đẻ đồng lấm lem bùn non, bến nước 'mòn ơ' dấu bàn chân bước. Lời 'yêu', em gọi 'thương', mà ngặt nghẽo 'cưng' ơi!

Những âm điệu trầm bổng, réo rắc, lúc lâng lâng trong cảm xúc của những cảnh, những thân tình trên mảnh đất phương Nam. Lời bài hát đong đưa dịu dàng như con gái miền tây “đi đâu cho thiếp theo cùng, đói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam, ví dầu tình có dở dang, thì cho thiếp gọi đò ngang thiếp dìa…”.

Thương mến lòng ai trong câu hát ‘Ai đàn dây Long Xuyên/ mưa tuôn ngoài cửa sổ...’. Sương khói buồn để lại lòng ai ...

Đất hoang, người hoang, người chỉ nói với nhau: làm sao 'coi cho đặng thì làm'. Đất thấp, đến cái cây ngọn cỏ cũng thấp hơn, nên người sống với nhau tình nghĩa, thân thương.

Người miền tây ưa vọng cổ, nhạc sến và ưa rượu đế. Có phải người miền Tây buồn hay mấy thứ đó nó bình dân, người ta sao mình vậy. 'Làm khác coi hổng đặng'.

Người miền tây ưa nhậu, ở đó ai cũng thiệt tình. 'Bi nhiêu thì bi'. Dễ hiểu sao người miền tây nghèo. Làm một bữa ăn một bữa, nhậu một bữa, đối đãi người khác hơn cả mình. Còn lại thì “để mơi tính”, ầu ơ tiếng miền sông nước. 

Ôi! Những cánh đồng trắng nước, gợn sóng. Mùa về, bông súng mọc trắng tím đồng, cá lội đầy sông. Thương những đời như lục bình trôi…

Cần Thơ, tháng Ba, 2010

(Bạn Tân còn nhớ bạn HT trường chuyên Lý Tử Trọng dẫn chúng mình đi, tập tễnh bên chiếc xe máy cũ… mùa xuân 2010 năm ấy)

PS.

Đêm nghe bài vọng cổ



Chuyến đò quê hương