Heracles và Lichas

Phan Lặng Yên

Heracles và Lichas

Heracles đánh vật thắng thần sông Achelous, giành được nàng Deianira về làm vợ. Achelous ban đầu là thần của mọi nguồn nước - các con sông là gân trên người ông, sau này được xem là thần của sông Achelous, sông lớn nhất Hy Lạp, sếp sòng các thần sông khác. Trên đường về Tiryns, ngang qua một dòng sông chảy xiết, nhân mã Nessus nhận cõng giúp nàng Deianira trong lúc Heracles bơi sang. Như mọi nhân mã khác, Nessus tính cuỗm luôn nàng ấy khi lên bờ trước, liền bị Heracles bắn bằng mũi tên tẩm máu độc quái vật 9 đầu Hydra. Trước khi chết, để báo thù, Nessus tặng cái áo thấm máu cho Deianira làm bùa yêu quyến rũ chồng (ngu ngơ tin người vcđ, hết chồng rồi vợ bị con ngựa lừa).

Nhiều năm sau, có tin đồn chồng lăng nhăng với công chúa Iole xứ Oechalia (chuyện quá thường với Heracles, con rơi cả bầy, nửa gene từ ông bố còn gì), Deianira bèn đưa chiếc áo ấy cho chồng, nhờ tay chàng hầu Lichas. Chiếc áo thấm máu độc ấy làm bỏng cháy da thịt Hecrales, đến tận xương. Hiểu nhầm và nổi điên lên, mặc cho Lichas van xin, Heracles túm lấy đầu xoay mất vòng rồi ném thẳng xuống biển. Cú ném quá mạnh, quá cao (lạnh), cùng với nỗi sợ hãi tột độ khiến Lichas đông cứng lại, thành một đảo đá trên biển Euboean. Chưa chết, Heracles lêt lên núi Oeta nhổ cây tự dựng giàn thiêu cho mình, phần hồn được Zeus hốt về Olympus vui thú điền viên.

Bức tượng tráng lệ, bắt lấy sức mạnh, sự điên cuồng và nỗi sợ hãi được Antonio Canova hoàn thành trong 20 năm, cho một thân vương Ý, giữa nhiều biến động từ cách mạng Pháp đến thất bại cuối cùng của Napoleon (xem cận cảnh chi tiết ở bit.ly/2ZofCUO).

 Bức tranh cùng tên được họa sĩ Nga Pavel Sorokin vẽ năm 1849, khi chỉ mới 13 tuổi (!)