NHẠC SỸ TRẦN TIẾN
Lê Hoàng
Nhìn bề ngoài, Trần Tiến chả
có chút gì giống nhạc sĩ. Ngoại hình của anh pha trộn giữa võ sĩ giác đấu, nông
dân và tài tử xi nê,thậm chí còn pha một chút thầy bói.
Tôi biết Trần Tiến hồi còn
bé xíu,lúc ở Hà Nội Tôi hay bỏ ra mấy đồng mua vé ca nhạc, vào rạp Công Nhân
nghe Trần Tiến hát bài “Có tôi là zin ba cầu” và bài “Thanh niên lên đường”
Tên của những nhạc phẩm này
chả hiểu tôi nhớ có đúng không, nhưng điều chắc chắn đúng là Trần Tiến hát hay
và mấy đồng bạc hồi ấy rất to. Việc nghe Trần Tiến hát có giá trị bằng vài bát
phở, mà phở hồi đó có khi cả đời chỉ dám ăn dăm bát, đủ biết tiếng hát Trần Tiến
bổ dưỡng tới mức nào.
Ở Trần Tiến có một cái gì đó
không giải thích nổi. Nếu như khi ta gặp Dương Thụ, Phú Quang, hay gặp Thanh
Tùng, hiểu rằng người thế thì nhạc thế, gặp Trần Tiến ta sẽ vỡ mộng hoàn
toàn.Trần Tiến là tê giác, còn nhạc anh là chim họa mi.
Rất nhiều lần tôi nghĩ Trần
Tiến và Nguyễn Duy có sự giống nhau. Cả hai anh đều thích rượu, cả hai anh đều
khinh lí luận, thậm chí còn căm thù sâu sắc lí luận. Nhưng cả hai đều là đề tài
nghiên cứu của lí luận.
Trong một vài trường hợp, ta
có thể nhầm lẫn giữa nhạc Thanh Tùng và nhạc Dương Thụ. Nhưng Trần Tiến thì
không. Nhạc Trần Tiến, không giống chính Trần Tiến, cũng chẳng giống ai cả.
Làm sao có thể ngờ được một
gã đàn ông to lớn vụg về, ăn nói có phần pha giữa Lí Quỳ và Lỗ Trí Thâm lại cất
lên những lời về “bé con” về “ve sầu” về “dế mèn”.
Làm sao có thể đoán được một
kẻ uống bia nhiều hơn đọc sách, ăn cá lóc nướng nhiều hơn ăn cơm, lại mơ về
“Diêu bông” với “Ngựa ô”.
Chịu ! Không thể mơ, dù giấc
mơ vàng hay ác mộng.
Sau khi làm phim “Lương tâm
bé bỏng” do Trần Tiến đóng vai chính, tôi thích Trần Tiến và sợ Trần Tiến vô
cùng. Vì lỡ gặp anh ở quán là tan xác. Anh sẽ lôi xềnh xệch đến bàn, anh sẽ bắt
uống và không uống anh bảo là không quí anh.
Khi Trần Tiến say rượu hay
say bia ở quán, đấy chính là lúc anh mở “Lai-sô”.Anh dùng hai ba cái đũa và
thìa gõ vào nhau và gõ vào chai,rồi anh hát đủ thứ bài của chính anh (dù say tới
đâu anh cũng không hát bài của đứa khác). Nếu lúc đó bạn có mặt,bạn sẽ hiểu thế
nào là nghệ sĩ nhân dân, và bạn sẽ hỏi “Bét-tô-ven là gã khốn khổ nào ? Lão làm
ra thơ nhạc vớ vẩn gì ?”
Nếu Dương Thụ chỉ giao du với
trí thức hoặc nửa tri thức như Lê Hoàng chẳng hạn, thì Trần Tiến chơi với cả
lưu manh hoặc bị nghi là lưu manh. Bạn của anh có ông bị kết án tử hình, theo
đúng nghĩa đen của từ này, cũng có ông là vĩ nhân, theo đúng nghĩa bóng của từ
này. Tóm lại, Trần Tiến thân tuốt và khi cần, chửi tuốt và chả ai giận anh.
Tuy bặm trợn nhưng con người
Trần Tiến rất tâm linh. Anh khoái xem tử vi, khoái bói toán và khoái xem tuổi,
xem ngày. Có những việc cực kì vĩ đại bị Trần Tiến gạt qua, chỉ vì theo anh tuổi
hoặc ngày không hợp.
Nếu như các nhạc sĩ khác được
các nữ sinh viên, nữ tiểu thư yêu thì Trần Tiến được nữ thương gia, nữ vận động
viên và nữ tướng cướp mê. Do anh quá gần gũi, quá đời, quá cướp phá trong nghệ
thuật.
Đối với Trần Tiến,nhạc lí
hay các kĩ thuật phối âm,phối khí cũng đều vớ vẩn.Chúng chỉ tổ làm vướng sáng
tác. Nhạc lí duy nhất anh thành thạo là cảm xúc,còn lại vứt hết vào thùng (xin
chớ đứa nào hỏi thùng gì).
Rượu như thế, thức khuya như
thế,nhưng kì lạ là Trần Tiến trẻ lâu.Bao nhiêu năm nay anh vẫn không già.Nếu Đỗ
Trung Quân có may mắn đã già đến tận cùng ở tuổi 30 và không sợ già thêm thì Trần
Tiến cũng thế.
Nhưng cũng đừng ai tưởng Trần
Tiến dại.Anh chỉ khôg ngu dại tới mức tỏ ra khôn.Hiện nay anh có nhà to, có nhiều
thứ khác cũng to, nhưng anh vẫn uống những chai bia bé.
Anh không phải loại thích
khoe. Anh là triệu phú khu ổ chuột mà trong đó anh chính là mèo.
Trần Tiến còn một ưu điểm là
ngây thơ đến tận cùng. Anh chả khi nào bàn chuyện vĩ mô, những vấn đề của toàn
cầu hóa,của các nền kinh tế,hoặc các tranh chấp ý thức hệ với anh không tồn tại.
Trần Tiến tìm đề tài qua con giun, con dế, con chim sáo, con cò và con châu chấu.
Nếu gặp con người anh cũng không tha. Trần Tiến sờ vào đâu cũng ra nhạc, kể cả
sờ vào voi. Tôi còn đoán anh thỉnh thoảng sờ mình.
Nếu các cuộc vui có Dương Thụ
thêm sang trọng, có Phú Quang thêm hào hoa, thì có Trần Tiến vui mới thêm vui bản
năng gốc. Mọi người sẽ hò hét, sẽ kêu khóc và có thể sẽ hô “phụ nữ muôn
năm", "con gái đẹp muôn năm”. Mọi người sẽ tiêu tới đồng xu cuối cùng
và giết đứa nào không tiêu tới đồng xu cuối cùng. Tất cả các thứ trên bàn đều hết
sạch, kể cả xương cá lẫn những lo lắng đời thường.
Nếu thế giới xảy ra chiến
tranh hạt nhân, loài người lại sống trong hang động thì hang nào ầm ĩ, có nhảy
múa quay quần, có vài đống lửa, chắc chắn phải là hang Trần Tiến.
Trần Tiến đã có lúc theo thời
khi Nguyễn Huy Thiệp mở quán, Phú Quang mở quán, Trần Tiến cũng mở quán. Nhưng
anh nhanh chóng phát hiện ra, chỉ bán mình là lãi nhất. Những thứ khác bán chả
bao nhiêu.
Nhưng Trần Tiến cũng khôg đi
sâu vào đường kinh doanh, vì anh tuy bán được giá cao song thiên hạ thường mua
chịu, anh lại chả còn biết mà đòi.
Tóm lại, tôi khoái Trần Tiến
theo kiểu thiếu nữ khoái chuyện kinh dị. Vừa xem, vừa sợ, vừa kêu la.
***
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét