Trăng sói, trăng tuyết, trăng hồng…
Trăng máu là tên gọi khác của nguyệt thực toàn phần, trăng xanh là tên gọi đặt cho hiện tượng hai lần trăng rằm trong một tháng dương lịch. Vậy còn trăng sói, trăng hồng... là gì?
Trăng sói tháng 1 - Ảnh: Picfair
Theo trang The
Telegraph, trước đây thổ dân Bắc Mỹ không sử dụng lịch như người phương Tây.
Thay vào đó, họ tính lịch nhờ vào sự chuyển động của mặt trăng, đồng thời đặt
cho mỗi tháng trăng rằm một tên riêng tương ứng với một đặc điểm nào đó của thời
tiết, thiên nhiên hay xã hội trong khoản thời gian đó.
Dẫu vậy, từng bộ tộc
lại có cách tính thời gian và cách đặt tên khác nhau cho mỗi tuần trăng. Sau
này, dưới chế độ thuộc địa của các nước châu Âu, người Mỹ đã tiếp thu một số
tên gọi của những bộ tộc này để chỉ những ngày rằm trong năm, rồi dần ảnh hưởng
cả "mẫu quốc".
Cách gọi này tồn tại
cho đến ngày nay và vẫn còn phổ biến trong nhiều quốc gia sử dụng ngôn ngữ
chính là tiếng Anh.
Tháng 1: Trăng sói (Wolf Moon)
Tên gọi này xuất phát
từ việc người dân trong các bộ tộc thường nghe thấy tiếng tru dài của những đàn
sói mỗi đêm gần ngày rằm tháng giêng. Trước đây, trăng sói còn có một tên gọi
khác là trăng già (Old Moon) nhưng không được phổ biến.
Rằm tháng giêng năm
2019 là thời điểm gây chú ý khi diễn ra đồng thời siêu trăng - hiện tượng xảy
ra khi mặt trăng tròn nằm ở điểm gần Trái đất nhất trong quỹ đạo của nó, trăng
sói và trăng máu - nguyệt thực toàn phần.
Do đó, các nhà thiên
văn học phương Tây đã ghép cả 3 chữ "siêu", "máu" và
"sói" lại thành một từ để chỉ hiện tượng trên, gọi là "super
blood wolf moon".
Trăng Sói (ngày 11/1/2020 - Rằm tháng Chạp năm Canh Tý) . Ảnh FB TrangPhamVan
Tháng 2: Trăng tuyết (Snow Moon)
Trăng tuyết tháng 2 - Ảnh: Getty Images
Theo lý giải của các
nhà khoa học, trong quá khứ, tháng 2 là thời gian tuyết rơi dày nhất trong năm
tại Bắc Mỹ. Nhiều bộ tộc cũng gọi nó là trăng đói (Hunger Moon) bởi rất khó tìm
thấy thực phẩm trong thời gian lạnh giá này.
Trăng tuyết vào tháng
2 vừa qua là lần mặt trăng xuất hiện sáng nhất và lớn nhất trong năm 2019.
Tháng 3: Trăng giun (Worm Moon)
Trăng giun tháng 3 - Ảnh: National
Geographic
Khi mùa xuân bắt đầu
đến, nhiệt độ ấm hơn, những con giun đất bắt đầu hoạt động trở lại, và chim
chóc lại vỗ cánh tìm mồi. Chính vì đặc điểm này mà trăng rằm tháng 3 còn được gọi
là trăng giun (Worm Moon), hay một số tên gọi khác ít phổ biến hơn là trăng nhựa
cây (Sap Moon) hay trăng quạ (Crow Moon)…
Trăng rằm tháng 3 năm
nay sẽ là siêu trăng thứ 3 trong năm 2019 khi sáng hơn 30% và lớn hơn 14% so với
thông thường khi nhìn bằng mắt người.
Tháng 4: Trăng hồng (Pink Moon)
Trăng hồng tháng 4 - Ảnh: Daily Hive
Không phải ánh trăng
chuyển sang màu hồng, mà tên gọi xuất phát từ một loài hoa dại có màu hồng, thường
nở vào mùa xuân ở những vùng đồng cỏ ở Mỹ và Canada.
Do tháng 4 cũng là
mùa nhiều loài động vật khu vực Bắc Mỹ đẻ trứng nên trăng rằm còn được gọi là
trăng trứng (Egg Moon). Một số bộ tộc vùng biển cũng gọi đây là trăng cá (Fish
Moon) vì trùng khớp với sự có mặt của những đàn cá trích lớn.
Trăng rằm tháng 4 rất
quan trọng với người phương Tây do thường được dùng để tính lễ phục sinh, thường
rơi vào chủ nhật tiếp theo ngày rằm đầu tiên sau xuân phân.
Tháng 5: Trăng hoa (Flower Moon)
Trăng hoa tháng 5 - Ảnh: Alamy
Mùa xuân thường lên
cao điểm vào tháng 5 ở khu vực Bắc Mỹ và hoa cỏ bắt đầu nở rộ khắp nơi. Một số
tên gọi khác của trăng tháng 5 là trăng trồng bắp (Corn Plating Moon) khi thời
gian này thường bắt đầu mùa vụ của nông dân.
Một số bộ tộc còn gọi
đây là trăng sáng (Bright Moon) hay trăng sữa (Milk Moon).
Tháng 6: Trăng dâu tây (Strawberry Moon)
Trang chủ Google dịp hạ chí và trăng dâu tây - Nguồn: GOOGLE
Do là mùa hái dâu,
mùa trăng tháng 6 được gọi là trăng dâu tây bên cạnh các tên khác như trăng hoa
hồng (Rose Moon), trăng nóng (Hot Moon) hay trăng rơm (Ray Moon) - tất cả đều
liên quan đến những mùa vụ trong năm.
Tháng 7: Trăng sấm (Thunder Moon)
Trăng sấm tháng 7 - Ảnh: AFP
Những cơn mưa mùa hè
kéo đến, mang theo sấm chớp khắp một vùng rộng lớn. Đây là lý do những thổ dân
châu Mỹ trước đây gọi rằm tháng 7 là trăng sấm.
Tháng 8: Trăng cá tầm (Sturgeon Moon)
Trăng cá tầm tháng 8 - Ảnh: The Mirror
Thông thường, những bộ
tộc Bắc Mỹ thường vào cao điểm mùa đánh bắt cá tầm vào tháng 8, tuy nhiên do
đây cũng là mùa thu hoạch lúa mì hay bắp nên còn được gọi là trăng hạt (Grain
Moon).
Tháng 9: Trăng mùa gặt (Harvest Moon)
Trăng mùa gặt tháng 9 - Ảnh: AFP
Thường thì nông dân Bắc
Mỹ phải hối hả thu hoạch lúa thóc trước khi mùa thu đến. Trăng rằm tháng 9 có
thể chiếu sáng cho người dân có thể làm thêm vào buổi tối để kịp thời vụ.
Một số bộ tộc cũng gọi
đây là mùa trăng lúa mạch (Barley Moon), trăng trái cây (Fruit Moon…
Tuy nhiên, do độ lệch
giữa lịch mặt trời và mặt trăng, thỉnh thoảng vẫn có sự sai lệch trong lịch
trăng tháng 9. Chẳng hạn năm 2017, trăng mùa gặt lại rơi vào ngày 5-10.
Tháng 10: Trăng thợ săn (Hunter’s Moon)
Trăng thợ săn vào tháng 10 - Ảnh: New York Times
Trước những tháng lạnh
giá vùng Bắc Mỹ sắp đến, các bộ tộc thường rủ nhau đi săn để dự trữ thực phẩm.
Đồng thời, sau 1 mùa vụ của nông dân, các loài động vật chắc hẳn cũng đã béo
no, và tháng 10 rất thích hợp cho việc săn bắn.
Đây cũng là lý do cái
tên trăng thợ săn xuất hiện.
Tháng 11: Trăng sương giá (Frost Moon)
Trăng sương giá tháng 11 - Ảnh: REUTERS
Mùa đông bắt đầu đến
kèm theo cái lạnh và sương giá khắp nơi. Đây cũng là nguồn gốc của biệt danh của
trăng rằm tháng này.
Ngoài ra, trăng tháng
này còn được gọi là trăng hải ly (Beaver Moon) do sự xuất hiện nhiều của loài vật
này.
Tháng 12: Trăng lạnh (Cold Moon)
Trăng lạnh tháng 12 - Ảnh: Alamy
Vào thời điểm này,
đêm đã dài và tối hơn, mùa đông mạnh lên rất nhiều, từ đó có cái tên trăng lạnh.
Một số cái tên khác
chỉ trăng tháng 12 là trăng trước Noel (Moon before Yule) hay trăng đêm dài
(Long Nights Moon).
Theo báo Tuổi trẻ online.
Tranh ukiyo-e
Tranh ukiyo-e
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét