Thứ Năm, 14 tháng 3, 2013

Khúc hát chôn hoa

Bao giờ đom đóm bay ra
Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng. (ca dao)

**********



Táng hoa từ
Hoa tàn, hoa bay đầy trời, hoa rụng đầy đất, hương sắc đã phai tàn, còn ai là người thương tiếc. Hoa rụng quanh nhà, hoa rơi bên rèm, người thiếu nữ trong phòng khuê nhìn hoa rụng mà tiếc cho mùa xuân chóng tàn, bèn lấy tay nâng niu những cánh hoa rơi, đâu nỡ dẫm lên xác hoa.
Những cây liễu còn xanh tươi đâu có để ý gì đến những cánh hoa tàn, những cánh hoa đào hoa lý bay theo gió. Hoa đào hoa lý sang năm lại nở, nhưng sang năm, người ngồi trong phòng khuê sẽ là ai? Tiết tháng Ba, những tổ ấm của loài chim yến đã tàn tạ xiêu vẹo, hết mùa xuân, những con chim yến kia sẽ về đâu?
Một năm, có ba trăm sáu mươi lăm ngày, nhưng hầu hết chỉ toàn là sương và gió như những ngọn đao lưỡi kiếm tàn phá loài hoa và cả lòng người, khoảng thời gian ấm áp tươi sáng phỏng được bao lâu.
Hoa nở ra, rồi rơi rụng, biết đâu mà tìm.
Ngoài thềm, mối sầu đang giết dần tâm hồn của người yêu hoa, cầm xác hoa mà giọt lệ chan hòa .
Mùa hè tới, với tiếng đỗ quyên vang lên từ lúc hoàng hôn, với những bên sen nở đầy. Trong đêm vắng, ngọn đèn chiếu bóng người soi lên vách mà lấy làm lạ tại sao người lại sầu thương.
Sầu vì thương xuân, vì tiếc xuân. Thương xuân sao tới mau thế, tiếc xuân sao đi mau thế. Đến cũng như đi, không thấy một tiếng nói gì. Hôm qua nghe tiếng hát, tưởng như tiếng nói của muôn loài hoa. Hoa đã tàn rồi, hồn hoa cũng không ở lại nữa.
Ước gì có đôi cánh để cùng hồn hoa bay tới muôn nẻo trời xa.
Nay đem chôn những cánh hoa tàn mà lòng càng thấy xót xa. Nhìn xuân đi hoa rụng, chợt nghĩ đến lúc tàn tạ của kiếp hồng nhan.
Một ngày nào đó, mùa xuân của cuộc đời đi qua, nhan sắc về chiều. Hoa rụng, người không còn, ai sẽ thương ai?
(Bài "Khóc hoa" của Lâm Đại Ngọc- Hồng Lâu Mộng, bản dịch Nguyễn Quốc Hùng)



Vườn ở phủ Đông, đâu chỉ là trăng thanh gió mát. Liễu Tương Liên nói: “Trong phủ, ngoài hai con sư tử đá trước cổng là sạch, còn thì đến mèo chó cũng bẩn cả”.
Vậy mà nơi ấy có một thế giới thanh sạch. Cho dù sạch nhất trong Đại quan viên là nước thì cũng chảy ra từ Hội Phương Viên. Phải chăng thế giới là xây dựng trên nền của hiện thực ô bẩn. “Dục khiết hà tằng khiết, vân không vị tất không” (Muốn sạch mà không sạch, rằng không chưa hẳn không)– câu thơ là kết cục của ni cô Diệu Ngọc, người sạch đến độ bệnh hoạn trong Hồng lâu mộng mà cũng là bến về của toàn bộ Đại Quan Viên.
“Hôm đó đúng trung tuần tháng ba. Sau bữa sáng, Bảo Ngọc mang theo cuốn Hội chân kí (tức Truyện Tây Sương của Nguyên Chẩn, đời Đường) đến một tảng đá dưới cây hoa đào bên cầu Thấm Phương ngồi xem. Bảo Ngọc giở sách đọc từ đầu. Đọc đến đoạn “Lạc hồng thành trận” (Gió thổi hoa rơi từng trận một), chợt thấy cơn gió lướt qua, hoa đào rụng quá nửa rơi đầy trên sách, trên đất. Bảo Ngọc toan rũ đi, nhưng lại sợ bước chân giày xéo lên, đành hứng lấy đem thả xuống ao. Những cánh hoa đào nổi lênh đênh trên mặt nước rồi trôi qua đập Thấm Phương. Bảo Ngọc quay lại thấy trên mặt đất còn lại rất nhiều hoa. Đương lúc ngần ngừ chợt nghe có tiếng người hỏi: “Anh ở đây làm gì thế?” Bảo Ngọc quay đầu thấy Đại Ngọc vai vác một cái cuốc treo túi the, tay cầm cái chổi quét hoa. Bảo Ngọc cười nói: “Tốt quá, cô quét hết hoa chỗ này lại, mang thả xuống nước. Tôi mới thả xuống một ít.” Đại Ngọc cười đáp: “Thả xuống nước không hay. Anh xem nước ở đây sạch, chỉ là chảy ra qua nhà người ta chỗ làm bẩn chỗ làm hôi cả lên, thì vẫn phũ phàng với hoa kia. Trên góc gò tôi đã đào sẵn mồ cho hoa. Nay ta quét gom lại cho vào trong túi này, mang chôn xuống. Lâu ngày hoa hoá đất, như thế chẳng sạch hay sao?”
Đại Ngọc chôn hoa chính là chỗ để để nói rõ lằn ranh giữa hai thế giới. “Táng hoa” chính là sự cố đầu tiên trong Đại quan viên kể từ sau khi Bảo Ngọc dọn vào ở trong vườn. Ý là: Trong Đại quan viên là thanh sạch, nhưng ra khỏi vườn này là hôi hám. Chôn hoa lại trong vườn, để cho hoa tan vào trong đất vườn, như vậy mới có thể giữ cho thanh sạch mãi mãi. “Hoa” ở đây lẽ tự nhiên tượng trưng cho các cô gái trong vườn. 

Ôi cuộc đời vậy đó.

Tha niên táng nùng tri thị thuỳ 
Thí khán xuân tàn hoa tiệm lạc 
Tiện thị hồng nhan lão tử thì 
Nhất triêu xuân tận hồng nhan lão 
Hoa lạc nhân vong lưỡng bất tri.

31 nhận xét:

  1. Bái nể tinh thần lãng mạn của chủ nhân!
    VNNB

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Bác Vũ, giờ nhàn rỗi. Đọc chút cho vui.

      Xóa
  2. Mấy hôm nay M bận quá anh VP ạ. Sẽ từ từ vào xem lại mấy bài của anh.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cứ lo Bà Già ốm. Khi tôi 60 tuổi cũng mệt nhọc lắm. Đã trọn một 'can chi' mà.

      Thân!

      Xóa
    2. Quá bận nên thành ốm, ốm vì hôm ấy thấy xung quanh cứ quay quay.. ngủ một đêm thì Bà già thấy khỏe rồi, nhưng vẫn Ốm vì công việc nên ít viết lách gì được... :(

      Xóa
    3. Bạn khám BS xem có phải là tiền đình không. Tôi cũng vậy, sáng uống thêm nước nguội nhiều vào.

      Xóa
  3. Bài hát nghe nhẹ và buồn quá nhưng rất hay anh VP ạ.
    Tới đoạn cuối nhìn thấy tác giả Vanpham biên soạn rồi. Thật là tài hoa.

    花謝花飛飛滿天,
    紅消香斷有誰憐?
    Hoa tạ hoa phi phi mãn thiên
    Hồng tiêu hương đoạn hữu thuỳ liên

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bài Táng hoa từ, nhiều người dịch ra thơ lục bát, nó bị Việt hóa thành lời chèo hay ca vọng cổ gì đó. Tôi lấy bản dịch của Nguyễn Quốc Hùng - Nhà xuất bản Chiêu Dương – 1969. nó có phấn hương Hồng Lâu Mộng.

      ... Hoa tạ hoa phi phi mãn thiên
      Hồng tiêu hương đoạn hữu thuỳ liên
      Du ti nhuyễn hệ phiêu xuân tạ
      Lạc nhứ khinh triêm phốc tú liêm.

      ...

      Xem ra chữ chữ toàn bằng huyết... (lời Tào Tuyết Cần)

      Xóa
  4. Bài hát nghe dịu dàng quá.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hòa theo tiếng đàn tranh nên lời hát thật dịu dàng, thơ mộng

      Xóa
  5. hoa lạc nhân vong lưỡng bất tri
    buồn quá anh VP ui!
    giáo cũng thích bản dịch này hơn là những bản thơ.
    chúc anh vui cuối tuần!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Bạn, tôi làm clip này chọn lời hát của Đổng Lệ rất rõ lời.
      .
      Chi phấn hữu thần liên tử hậu
      Thiên hạ hà nhân, khấp vong nhân.

      (sửa một chút qua Độc Tiểu Thanh ký)
      .
      Mến thân!

      Xóa
    2. giáo chỉ hỉu lõm bõm thui anh VP ui! và giáo hơi dốt về cổ văn, chỉ là cưỡi ngựa xem hoa... nhưng đọc bài của anh rất thích!
      CN vui nhe anh!

      Xóa
  6. Qua nhà bạn được thưởng thức tiếng đàn tranh rất hay
    Chúc bạn cuối tuần vui nhiều
    [img]http://friends18.com/img/flowers2/0305.gif[/img]
    Bạn chưa cài lại code post hình sao ?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Không thành công bạn à.
      Mỗi bài của tôi bây giờ chỉ được một hình trong comments.
      Cảm ơn Bạn: Hoa nước lung linh.

      Xóa
  7. Nay hoa bưởi vườn nhà cũng đã rụng gần hết. Hương cũng đã phai nhạt dần. Nhưng hoa xoan thì vẫn còn tím biếc. Hình như xuân vẫn chưa tàn?
    Lâu lắm em mới lại ghé nhà anh được. Chúc anh luôn vui khoẻ nhé

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Em đến thăm nhà. Anh vừa đi TH ăn đám về. Hôm nay tốt ngày chạy suốt.
      Chúc Em vui!

      Xóa
  8. Nghe tiếng Hoa không hiểu nhưng nội dung nó thế này đây


    Hoa bay hoa rụng ngập trời,
    Hồng phai hương lạt ai người thương hoa?
    Đài xuân tơ rủ la đà,
    Rèm thêu bông khẽ đập qua bên ngoài.

    Kìa trong khuê các có người,
    Tiếc xuân lòng những ngậm ngùi vẩn vơ.
    Vác mai rảo bước bước ra,
    Lòng nào nỡ giẫm lên hoa thế này?

    Vỏ du tơ liễu đẹp thay,
    Mặc cho đào rụng, lý bay đó mà.
    Sang năm đào lý trổ hoa,
    Sang năm buồng gấm biết là còn ai?

    Tháng ba tổ đã xây rồi,
    Trên xà hỏi én quen người hay không?
    Sang năm hoa lại đâm bông,
    Biết đâu người vắng, lầu hồng còn trơ?

    Ba trăm sáu chục thoi đưa,
    Gươm sương dao gió những chờ đâu đây.
    Tốt tươi xuân được mấy ngày,
    Chốc đà phiêu dạt, bèo mây thêm sầu.

    Nở rồi lại rụng đi đâu,
    Người chôn hoa những rầu rầu đòi cơn.
    Cầm mai lệ lại ngầm tuôn,
    Dây trên cành trụi hãy còn máu rơi.

    Chiều hôm quyên lặng tiếng rồi,
    Vác mai về đóng cửa ngoài buồn tênh.
    Ngả người trước ngọn đèn xanh,
    Ngoài song mưa tạt, bên mình chăn đơn.

    Mình sao vơ vẩn từng cơn?
    Thương xuân chi nữa lại hờn xuân chi?
    Thương khi đến, hờn khi đi,
    Đến lừ lừ đến, đi lỳ lỳ đi.
    Ngoài sân tiếng khóc rầm rì,
    Chẳng hồn hoa đấy, cũng thì hồn chim.

    Hồn kia lảng vảng khôn tìm,
    Chim càng lặng lẽ, hoa thêm sượng sùng
    Thân này muốn vẫy vùng đôi cánh,
    Nơi chân trời liệng cánh hoa chơi!
    Nào đâu là chỗ chân trời,
    Nào đâu là chỗ có đồi chôn hoa?
    Sẵn túi gấm đành ta nhặt lấy,
    Chọn nơi cao che đậy hương tàn.
    Thân kia trong sạch muôn vàn,
    Đừng cho rơi xuống ngập tràn bùn nhơ.

    Giờ hoa rụng có ta chôn cất,
    Chôn thân ta chưa biết bao giờ.
    Chôn hoa người bảo ngẩn ngơ,
    Sau này ta chết, ai là người chôn?
    Ngẫm khi xuân muộn hoa tàn,
    Cũng là khi khách hồng nhan về già
    Hồng nhan thấm thoắt xuân qua,
    Hoa tàn người vắng ai mà biết ai!


    Bây giờ còn có ai khóc hoa táng hoa như Lâm Đại Ngọc??
    Đến đồng loại đau khổ điêu linh người ta còn quay lưng lại nói chỉ thương hoa.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Bu cho lời dịch; buồn: Hoa tàn người vắng ai mà biết ai!
      Mong các Bạn đọc bản dịch Bu comment, để hiểu lòng người hát.

      Xóa
  9. Em lại tưởng anh trai họ Phạm bảo là

    Bao giờ chạch đẻ ngọn đa
    Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình (~_~)

    chứ ? Hì hì, vui khỏe bình yên anh trai cùng họ nhé !
    [img] http://kimages.imikimi.com/image/1dUrO-141-1.gif?height=400&scale=max&width=400[/img]

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. anh vẫn bình yên, rượu ngày hai bữa. Nhớ miền trung mến yêu!

      Xóa
  10. Hu hu ! Đọc lại thấy anh những 2 nhà
    Làm nhà lắm rứa mệt phờ anh ơi
    Em chỉ có mỗi cái thôi
    Mà đã mệt hoài đó anh

    Vui khỏe bình yên anh trai cùng họ nhé ! (~_~)
    [img] http://pic100.picturetrail.com/VOL630/13252760/23910355/398867584.jpg [/img]

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Anh hơi mệt, tiết đổi mùa, ngoài Băc đã mưa rào.
      Chúc Em vui!

      Xóa
  11. Thăm anh, tối vui và bình an nhé

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Bạn.
      Mong Bạn thi thoảng đến thăm người già (trong nhóm Bạn Già của Bạn TTGM)

      Xóa
  12. Mấy hôm nay sáng nào cũng quét sân dọn hoa rơi vào gốc cây.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Những cánh hoa hồng héo rụng, tôi thường nhặt bày trên đĩa cũng thơm đến vài bữa.
      Đừng 'Táng Hoa' Bạn nhé.
      Chúc Bà Già vui!

      Xóa
  13. Vẫn là khúc hát chôn hoa ấy. Nhưng giờ em được hiểu sâu hơn ý nghĩa của nó, cảm ơn bác.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vâng Bạn ạ. Đó là cuộc đời.
      Chúc Yến vui!

      Xóa
  14. Phim đang chiếu lại Bác nhỉ! Dịu dàng quá. Cái cô Lâm ấy mỏng manh, nhẹ nhàng quá.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Xem phim, thưởng cảnh nhìn người đẹp.
      Vui lắm thay.
      Chào Bạn!

      Xóa