Đưa giăng về giời

Có một truyện về trăng còn nhớ được. Kể chuyện một Thiền sư sống trong căn lều cỏ bên núi, một hôm đi xa về thì bắt gặp một tên trộm đang ở trong lều lục kiếm đồ đạc để ăn trộm. Thấy nhà sư, tên trộm quơ lấy vài món trong lều rồi bỏ chạy. Vị Thiền sư đứng trong căn lều tối chỉ còn một vạt trăng sáng chiếu qua cửa sổ tràn vào. Ông ngó nhìn theo tên trộm vừa bỏ chạy lắc đầu tiếc cho tên trộm và nói một mình rằng có ánh trăng quá đẹp mà tên trộm không biết để lấy đi.

Đó có lẽ là trăng trong chúng ta. Trăng không ai có thể lấy đi được. Ông trăng của tuổi thơ vẫn còn đó, năm nào.

Đối thoại

Ngày hè dạy các cháu bài đồng dao, những muốn chúng phát âm đúng các từ: giẳng, giăng, giời, giằng … và cũng là trông trẻ.

               

Ông giẳng ông giăng,

Ông giằng búi tóc.

Ông khóc ông cười,

Mười ông một cỗ.

Đánh nhau lỗ đầu,

Đi cầu hàng huyện.

Đi kiện nhà quan,

Đi bàn nhà phủ

Một lũ ông già.

Mười ba ông điếc

Con hiệc hai chân

Đưa giăng về giời.

               

Các cháu thuộc, vừa đọc vừa cười:

    Mười ông một cỗ.

Đánh nhau lỗ đầu
    

Lại cười:

    Một lũ ông già.

Mười ba ông điếc

Hí hí !!!
        

Chợt tỉnh. Nghĩ. Ừ nhỉ! Đây không phải là bài đồng dao tả cảnh đẹp thôn quê trăng sáng, hay thi vị nó như Thiền sư trong trong truyện trên vừa kể.
             

Trong bài này vẽ lên cái bi kịch đời sống nhân gian với chức dịch xưa.
              

Nào là cảnh: “ông khóc ông cười/ mười ông một cỗ”, cảnh “đánh nhau lỗ đầu”, cảnh “một lũ ông già/ mười ba ông điếc”, hay cảnh "đi cầu hàng huyện/ đi kiện nhà quan"… nghĩ mà thấy hết cả trăng …
           
Ôi cứ như là thời nay vậy, nhưng an ủi lòng với ước vọng xưa.
      

 “Con hiệc hai chân

  Đưa giăng về giời.”

Chuyện nó hay ở cái chỗ vừa cười vừa khóc. Tất cả những truyện hay là những truyện vừa cười vừa khóc. Ông giẳng ông giăng, ông giằng búi tóc, ông khóc ông cười.
          
Trong vài hình ảnh vừa làm người ta cười vừa có thể khóc. Liệu các cháu có hiểu không? Ôi hài kịch nằm trong bi kịch. Và ngược lại. Nhưng kỳ thú nhất là để trẻ con phải thành người lớn...
     

Thật hết ý!